Oidhreacht Na Lámhscríbhiní Gaeilge: Roinnt Seod i Leabharlann an Ruiséalaigh, Má Nuad

Bhain mórán sruthanna le taighde an Mhoinsíneora Pádraig Ó Fiannachta (1927–2016) a choimeád muilte na scoláireachta acadúla ag meilt, ina measc a chuid taighde ar lámhscríbhinní na Gaeilge. Ní hamháin gur chreid sé gurbh iad seo tobar luachmhar ár n-oidhreachta náisiúnta, ach d’fhéadfadh scoláirí eile i ngort an Léinn Cheiltigh a bheith ag taoscadh as an tobar céanna a bhuíochas ar an obair thábhachtach chláraithe agus innéacsaithe a chuir sé i gcrích. Thug sé ‘an Ghaeltacht eile’ ar a bhfuil d’ábhar sna lámhscríbhinní agus ceataí mhór d’eagrú litríocht na Gaeilge trí chéile, dar leis, na lámhscríbhinní a bheith gan clárú: Lámhscríbhinní mar iad seo an Ghaeltacht eile atá againn agus cuid an-luachmhar dár n-oidhreacht iad. Creidim gur geall le hurrús ar ár n-oidhreacht liteartha clárú ár lámhscríbhinní. Ina theannta sin ní féidir dúinn eolas iomlán a chur ar an oidhreacht chéanna gan na foinsí féin a bheith ar a laghad cláraithe. Ba dheacair, ar ndóigh, lámhscríbhinn a dhul amú dá mbeadh clár di foilsithe — cé gur tharla a leithéid. (ÓFiannachta 1995a: 38).